Graven zonder wortelbeschadiging

Graafwerken uitvoeren in de buurt van bomen is meestal geen goed idee. Vaak wordt een deel van het wortelgestel vernietigd waardoor bomen zware averij oplopen. In het beste geval overleven ze de werken, maar veel bomen sterven na verloop van tijd toch af. Monumentale bomen zijn door hun leeftijd vaak nog gevoeliger voor wortelbeschadiging. Daarom vraagt Onroerend Erfgoed speciale aandacht voor waardevol houtig erfgoed bij graafwerken. Een relatief nieuwe techniek kan wortelbeschadiging bij de aanleg van nutsleidingen sterk verminderen. Vorige week werd die toegepast bij de Abdij van Park in Leuven (Heverlee).

Op dit ogenblik is de Abdij van Park het decor van grote restauratiewerken. Voor de oude Witte paardenkastanje achter het Gastenkwartier is dat geen goede zaak. Er was gepland om rondom de boom en binnen de kroonprojectie  verschillende graafwerken uit te voeren (de kroonprojectie is de loodrechte projectie van de kruin op de bodem). Op vraag van Onroerend Erfgoed en de Groendienst van de Stad Leuven werden er een aantal beschermingsmaatregelen genomen en uitvoeringsmethodes aangepast. Voor een belangrijke bundel van nutsleidingen werd er geen andere optie gevonden dan een tracé kort langs de boom. Omdat gevreesd werd dat er veel wortels zouden sneuvelen werd er beslist om een nieuwe techniek te gebruiken, namelijk het wegblazen van de grond.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Deze techniek is bekend onder de naam ‘Air Spade’. Onder hoge druk wordt de grond weggeblazen met een lans die doet denken aan de lans van een hogedrukreiniger. Terwijl het wortelgestel stap voor stap wordt bloot gelegd, wordt de losse grond weggezogen. Op die manier krijg je een goed overzicht van de wortels en kunnen de nutsleidingen onder het wortelgestel worden doorgeschoven. Vervolgens kan de sleuf terug worden gedicht.

De beschadiging van het wortelgestel beperkt zich tot de haarworteltjes (die op een etmaal terug aangroeien), terwijl machinale graafwerken vaak grote schade veroorzaken door het stuk trekken van wortels. Het is wel van belang dat de wortels achteraf worden afgedekt met bevochtigde jutte om uitdroging tegen te gaan indien de sleuf niet meteen wordt gedicht.

De techniek brengt natuurlijk een extra kost met zich mee, maar op plaatsen met veel nutsleidingen kan het ook een hoop ellende besparen. Bij het wegblazen van de grond worden immers niet alleen wortels gespaard, maar ook datakabels, water-, gas- en elektriciteitsleidingen. Er kan ook vrij snel worden gewerkt, tot 8 m³ grond/uur. Waar de ondergrond dooraderd is met nutsleidingen is het ‘airspaden’ een kostenefficiënte techniek. Elders is dit minder het geval. Voor waardevolle bomen is het sowieso een goede methode om het wortelgestel in kaart te brengen of voor bodemverbetering.

In dit geval werden er heel wat gestelwortels aangetroffen zodat een zware ‘amputatie’ kon worden vermeden. De toekomst van de boom – die voor de werken in goede gezondheid verkeerde – lijkt nog voor jaren gegarandeerd.

Bekijk de fotoreportage om een beeld te krijgen van de werken.