Steentijdsites in natuurgebied Landschap De Liereman
Deze site leert ons meer over de nederzettingskeuze van jagers-verzamelaars en de vorming van het Kempense landschap. Naast uitgebreid booronderzoek, werden enkele proefputten zorgvuldig opgegraven.
De vindplaats Arendonk Korhaan in het natuurgebied Landschap De Liereman (Oud-Turnhout) is een uitgestrekt complex van steentijdsites. Het vertelt ons meer over de nederzettingskeuze van jagers-verzamelaars, maar ook over de vorming van het Kempense landschap.
De steentijdsite Arendonk Korhaan
Door haar ligging is deze vindplaats goed bewaard en was het ook een ideale kampplaats voor jagers-verzamelaars uit het einde van de oude steentijd (12 000 jaar geleden) en de middensteentijd (10 000 – 5000 jaar geleden). De site Arendonk Korhaan bevindt zich namelijk langs een serie moerassen, op de zuidelijke rand van een groot landduinencomplex. Langs het water dus, maar toch droog. Mensen streken er in kleine groepjes en voor korte perioden neer, aangetrokken door het drinkbare water en de rijke variatie aan bruikbare planten en dieren die ze konden plukken en bejagen. Ze herhaalden dit in de loop van duizenden jaren vaak genoeg om de duinrug over minstens 3km te bezaaien met vuurstenen, werktuigen en afval.
De opbouw van de duinrug waarop de vindplaatsen liggen en het vlakbij aanwezige veen leren ons veel over de vorming van het Kempense landschap op het einde van de laatste ijstijd. Het veen geeft ons namelijk een beeld van de toenmalige waterhuishouding en plantengroei. Aan de hand van de bodemopbouw en pollen– en zadenonderzoek kan het landschap gereconstrueerd worden en komen we meer te weten over het klimaat, het niveau van het grondwater en de droogte of vochtigheid destijds. Zandverstuivingen hoogden de duinrug lokaal op. Hierdoor werden verschillende finaalpaleolithische vuursteenconcentraties afgedekt, waardoor deze uitzonderlijk goed bewaard bleven.
Het onderzoek
Van 2003 tot 2008 gebeurde er een uitgebreide evaluatie door het VIOE en de K.U. Leuven. De resultaten hiervan zijn te lezen in het Journal of Archaeology in the Low Countries en worden ook geïntegreerd in de publiekswerking van natuurgebied Landschap De Liereman. Deze werking wordt verder uitgebouwd in samenwerking met Natuurpunt VZW.