De vaststellingsmethodologie

Welke inventarissen kunnen vastgesteld worden? 

De wetenschappelijke inventarissen van onroerend erfgoed kunnen geheel of gedeeltelijk opgenomen worden in een vastgestelde inventaris: 

  • de inventaris van het bouwkundig erfgoed 
  • de inventaris van het landschappelijk erfgoed, die in 2023 ontstaat als samensmelting van: 
    • de inventaris van houtige beplantingen met erfgoedwaarde 
    • de inventaris van historische tuinen en parken 
    • de landschapselementen uit de landschapsatlas 
  • de landschapsatlas (vanaf 2023 bestaande uit de inventaris van de landschappelijke gehelen met erfgoedwaarde) 
  • de inventaris van archeologische zones 
  • de inventaris van varend erfgoed 

Welke overheid kan een inventaris vaststellen? 

Tot 1 januari 2023 had enkel de Vlaamse overheid de bevoegdheid om inventarissen onroerend erfgoed vast te stellen.  

Op 1 januari 2023 verkregen erkende onroerenderfgoedgemeenten de bevoegdheid om de inventarissen van bouwkundig en landschappelijk erfgoed op hun grondgebied vast te stellen en er toelatingsplichten aan te koppelen. De Vlaamse overheid blijft ook na 2023 bevoegd voor het vaststellen van de inventaris van het varend erfgoed, de landschapsatlas en de archeologische zones. 

Hoe selecteert men onroerende goederen voor opname in een vaststelling? 

Een onroerend goed kan opgenomen worden in een vastgestelde inventaris:   

  • als het erfgoedwaarde heeft  
  • als het voldoende goed bewaard is 

Een archeologische zone kan opgenomen worden in een vastgestelde inventaris:  

  • als de zone met hoge waarschijnlijkheid archeologische waarde heeft 
  • als ze waarschijnlijk voldoende goed bewaard is 

De erfgoedwaarde 

De wetenschappelijke inventarissen onroerend erfgoed zijn de vertrekbasis voor de opmaak van een vastgestelde inventaris. Geïnventariseerde goederen staan immers in de wetenschappelijke inventaris omdat ze erfgoedwaarde hebben.  

De erfgoedonderzoekers gebruiken een uniforme methode om te bepalen of een onroerend goed voldoende erfgoedwaarde heeft voor opname in de wetenschappelijke Inventaris van het Onroerend Erfgoed. Deze methodologieën zijn vastgelegd in ministeriële besluiten: 

Voldoende goed bewaard 

Uit die wetenschappelijke inventarissen selecteert men (een deel) van het erfgoed dat nog voldoende goed bewaard is voor opname in de vastgestelde inventaris.  

Meer informatie over de vaststelling