Detecteren op locatie

Waar moet je rekening mee houden als je een terrein uitkiest?

Voor je een terrein betreedt, moet je toestemming krijgen van de eigenaar of pachter. De vondsten zijn eigendom van de eigenaar, tenzij je hierover andere afspraken hebt gemaakt.
Je detecteert niet op terreinen waar een erkende archeoloog boringen, proefsleuven, putten of een opgraving uitvoert, tenzij je de expliciete toestemming van de archeoloog hebt.
Je mag geen vondsten opsporen op beschermde archeologische sites. Deze sites zijn immers onvervangbare bronnen, die belangrijk zijn voor onze kennis over het menselijk verleden. We moeten ze dan ook zo voorzichtig mogelijk behandelen. Dit kan alleen door de site op de plek zelf te bewaren of op te graven volgens de regels van de kunst. Enkel wanneer behoud in situ onmogelijk is, bijvoorbeeld daar waar ontwikkeling en bouwprojecten gepland staan, gaan we over tot een opgraving.
Pas op in waardevolle niet-beschermde sites. Slagvelden zijn bijvoorbeeld erg kwetsbare sites. De metalen artefacten, achtergelaten op slagvelden, zijn dikwijls de enige overgebleven materiële getuigen van de strijd. Wanneer deze artefacten niet op de juiste wijze worden opgespoord, verzameld en bewaard, gaan hun getuigenissen onherroepelijk verloren. Vondsten van slagvelden worden bij voorkeur elk afzonderlijk en met behulp van GPS gelokaliseerd.

Welke instanties verbieden het?

De Vlaamse Waterweg heeft een totaalverbod op magneetvissen uitgevaardigd in alle bevaarbare waterlopen die zij beheren. Dit omwille van het grote veiligheidsrisico dat ontstaat bij het opvissen van munitie uit de wereldoorlogen. Meer info over het verbod en een folder over magneetvissen (pdf) vind je op hun website.
De Vlaamse Milieumaatschappij heeft een totaalverbod op magneetvissen uitgevaardigd in alle onbevaarbare waterlopen van categorie 1 die zij beheren. Dit omwille van de veiligheid en om de ecologische doelstellingen van deze waterlopen niet in het gedrang te brengen.
Natuurpunt heeft een totaalverbod op metaaldetectie uitgevaardigd in haar natuurgebieden. Dit om schade aan de natuur en het bodemarchief te voorkomen.
Natuur en Bos verbiedt metaaldetectie in de Vlaamse bossen en natuurreservaten in hun beheer. Dit om de ondergrondse erfgoedwaarden en de vegetatie te beschermen.
De Vlaamse Landmaatschappij verbiedt metaaldetectie en magneetvissen op haar terreinen, tenzij in het kader van een grondig gemotiveerd (wetenschappelijk) onderzoek.
De provincie Antwerpen hanteert momenteel een verbod op magneetvissen in alle waterlopen van categorie 2 op haar grondgebied.
De provincie West-Vlaanderen verbiedt metaaldetectie en magneetvissen binnen de provinciedomeinen.
In deze blog krijg je een handig overzicht met tips om te weten te komen waar je wel en niet mag zoeken.

Opzoeken of een terrein beschermd is als archeologische site

Een actueel overzicht van de beschermde archeologische sites in Vlaanderen vind je in de Inventaris van het Onroerend Erfgoed. In het vakje ‘Aanduidingstype’ kan je zoeken op ‘beschermde archeologische site’. Je kan je zoekresultaten verfijnen op basis van de locatie (provincie, (deel)gemeente, straat).

Of je kan via het Geoportaal zoeken. Klik in het rechtermenu de kaartlaag 'beschermde archeologische sites' aan. Zo kan je snel voor het terrein waar je plant te detecteren het erfgoedstatuut opzoeken.