Een erkende IOED

Een intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst of IOED kan bepaalde taken over onroerend erfgoed voorbereiden of opnemen voor de aangesloten gemeenten. De oprichting van een intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst gebeurt volgens het decreet op de intergemeentelijke samenwerking

Via het linkermenu op deze pagina kan je navigeren naar de webpagina's met meer informatie over de taken en bevoegdheden, de aanvraag van een erkenning en subsidie en de rapportering.    

Waarom een erkenning als IOED aanvragen? 

Lokale besturen worden aangemoedigd om een eigen onroerenderfgoedbeleid te voeren. Sommige gemeenten hebben niet de middelen om dit op hun eentje te doen. Zij kunnen zich laten ondersteunen door een IOED. Een IOED zorgt voor een bundeling van expertise rond zowel bouwkundig, landschappelijk als archeologisch erfgoed en kan de gemeenten ondersteunen in een veelheid van erfgoedgerelateerde taken. Ook voor erkende onroerenderfgoedgemeenten kan het een meerwaarde zijn om deel uit te maken van een IOED.  Een IOED werkt voor de gemeenten in het hele werkingsgebied een integrale en geïntegreerde beleidsvisie voor onroerend erfgoed uit.  

De gemeenten kunnen rekenen op een IOED voor het ondersteunen en betrekken van erfgoedgemeenschappen om op die manier een sterk lokaal draagvlak te creëren. Een IOED  bouwt daartoe een consultatienetwerk uit met relevantie diensten en organisaties. De betrokken gemeenten beslissen vrij op welke wijze de IOED hen ondersteunt in het onroerenderfgoedbeleid en of ze taken aan de IOED doorgeven. 

Wat is de meerwaarde van een erkenning als IOED? We vroegen het rechtstreeks aan de collega’s van een aantal IOED’s. In deze blog lees je wat zij zelf belangrijk vinden. Hun antwoorden vatten de voordelen van een erkenning zeer concreet samen. 

Hoe stel je een IOED samen? 

Gemeenten kunnen samen een nieuwe IOED oprichten. Een gemeente kan zich ook aansluiten bij een bestaande IOED. Een IOED kan vorm krijgen in de schoot van een bestaand of nieuw opgericht intergemeentelijk samenwerkingsverband.  

Een IOED moet bij de aanvraag voldoen aan een aantal erkenningsvoorwaarden. Zo moeten er bijvoorbeeld minstens drie gemeenten aansluiten, en moeten de betrokken gemeenten over een gemeenschappelijk erfgoedpakket beschikken. Vanaf 2023 moeten nieuwe IOEDs die een erkenning aanvragen zich bovendien qua samenstelling en grootte conformeren aan de referentieregio’s die de Vlaamse regering vastlegde. 

Hoe en wanneer vraag je een erkenning aan? 

Een aanvraag tot erkenning van een nieuwe intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst kan je elk jaar indienen bij het agentschap, en dat uiterlijk op 15 januari. Ook een wijziging van een erkenning, bijvoorbeeld om een nieuwe gemeente toe te voegen, doe je uiterlijk op 15 januari.  

Hoe vraag je subsidies aan? 

Om de drie jaar kan je als erkende IOED een subsidie van de Vlaamse overheid aanvragen. Dit gebeurt op basis van een samenwerkingsovereenkomst. De eerstvolgende mogelijkheid om een subsidie als erkende IOED aan te vragen is uiterlijk 1 juli 2023. Tot en met 2026 bedraagt de jaarlijkse subsidie minstens € 79.480.  

Vanaf 2027 verhoogt de structurele jaarlijkse Vlaamse subsidie naar € 120.000 per IOED. Daar is de verplichting aan gekoppeld dat de gemeenten die lid zijn van de IOED samen minstens eenzelfde bedrag bijdragen aan de werking van de IOED. Vanaf 2027 wordt de aanvraagdatum ook vervroegd naar 15 januari. 

Maak kennis met de IOED Erfpunt