Eregalerij 2023

In 2014 kochten Pieter en Marit de Kasteelhoeve Forreist, bijna volledig overwoekerd en deels herleid tot ruïnes. Hun doel was de site opnieuw te laten stralen. Als gezinswoning en als cohousingproject, met maximale aandacht voor de erfgoedwaarden en nieuwe technieken. Een duurzame en ecologische site die ze kunnen delen met de buurt.  

Het koppel pakte het project aan in verschillende fases. De oranjerie, boerenwoning en de schuur transformeerden ze tot woonunits waarbij het erfgoed (muurschilderingen, houtwerk, dakgebinte …) centraal staat. Het bakkershuisje op de site werd in ere hersteld en ook het varkensstalletje kreeg haar oorspronkelijke functie terug. De enorme tuinmuur met de twee Egyptische pylonen werd gerestaureerd, net als de waterput en de serre.  

Voor Pieter en Marit was de restauratie van hun droomhuis letterlijk een ontdekkingstocht. Naast restauratiespecialisten en kunsthistorici, voor de bouwkundige heropleving van de site, schakelden ze ook landschapsspecialisten en archeologen in, om het totale potentiëel van de site te onderzoeken. Bij vrijwel elk werk dat ze aanvatten, stuitten ze op onbekende elementen die ze konden integreren in het eindresultaat. 

Zo leidde de vondst van talloze gesmede spijkers in de tuinmuur tot de terugkeer van leifruit in de tuin. Toen archeologisch onderzoek een niveauverschil in de oorspronkelijke tuin aan het licht bracht, besloot het koppel die tuin opnieuw op deze manier aan te leggen. In de serre, vandaag een thuis voor tientallen tomatensoorten, is het niveauverschil tussen gangpad en plantenbakken opnieuw hersteld om de rug minder te belasten.  

Deze aanpak is typerend voor de manier waarop Pieter en Marit het project aanpakten: met een ambitieus masterplan voorop, maar open voor de ontdekkingen die onderweg opdoken en deze steeds dankbaar integrerend in het indrukwekkende geheel. Het delen van de site is een rode draad in dit project. Er is de herbestemming als cohousing, maar ook de biologsiche bloemenplukweide tussen de vele losse gebouwen. Er zijn ook pop-up evenementen en activiteiten in de moestuin met de lokale school in de moestuin.  

Lees meer over Kasteelhoeve Forreist in ons portfolio. 

Het Amerikaans softwarebedrijf, SAS Institute, met een erfgoedmecenas aan het hoofd, zocht in heel Europa onderkomen. Liefst van al op historische sites, in de overtuiging dat een stimulerende omgeving het welzijn van de werknemers ten goede zou komen. Voor hun Belgische zetel investeerde het bedrijf in het Kasteel de Robiano in Tervuren. De kantoren kregen nog voor de milleniumwissel een plek in het kasteel, de huiskapel moest nog even wachten op restauratie. Maar van uitstel kwam geen afstel: in 2009 startte het vooronderzoek voor de restauratie van de kapel.  

Een team van lokale ambachters, onder leiding van de facility manager van SAS, transformeerde de gezellige kapel tot een parel van kleurpracht. Door de coördinatie in eigen handen te houden, was de inversteerder er zeker van dat zijn geld volledig ten dienste van het erfgoed zou staan.   

De vondst van een oude postkaart wees de restauratieploeg finaal in de goede richting. Vanonder een dikke latex verflaag haalden ze een schitterende sterrenhemel met gouden accenten tevoorschijn. Schilderingen, glasramen en bas-reliëfs werden vakkundig hersteld of geconsolideerd. Op het dak verscheen een replica van het al lang verdwenen houten torentje.  

Vandaag schittert de Robianokapel als nooit tevoren, tot groot plezier van de mensen die op de kasteelsite werken. Een vreugde die ze succesvol uitgedragen hebben, want het publiek stemde de kape tot winnaar van de publieksprijs. 

Lees meer over de huiskapel Robiano in ons portfolio. 

Toen Gerrit en Eveline in 2017 op zoek waren naar een strakke en transparante gezinswoning, werden ze op slag verliefd op de woning Leclercq-Vandamme in Leuven. Ze hadden echter nog nooit gehoord van ontwerper Willy Van Der Meeren, één van de laatste modernistische architecten in Vlaanderen, en hadden geen enkele ervaring met beschermd erfgoed. Er was ook betonrot, een lekkend dak en veel versleten schrijnwerk. Maar dat kon hen niet tegenhouden. Ze besloten de woning uit 1962 te kopen en in haar oorspronkelijke glorie te herstellen. Het werd voor de nieuwe eigenaars een traject vol ontdekking en verwondering, dat resulteerde in een bekroning als laureaat van de Onroerenderfgoedprijs 2023. 

Het huis staat op poten en vormt zich als een kloostergang rond een centrale binnentuin. De transparante binnengevel zorgt voor een doorkijk van de ene kant van de woning naar de andere. Helemaal wat Gerrit en Eveline zochten! In een eerste restauratiefase maakte het koppel de woning terug bewoonbaar. Hierbij lag de focus voornamelijk op de technische aspecten. Vervolgens herstelden of recreëerden ze de erfgoedwaarden.  

Latere toevoegingen werden afgebroken, de dichtgemaakte vide onder het huis werd weer geopend. Het gerestaureerde schrijnwerk kreeg energetisch glas. Het herstelde dak werd met subtiele esthetische ingrepen teruggebracht naar het oorspronkelijke uitzicht. Aan het plafond is de verloren bekisting in rieten matten nog steeds aanwezig. De zwaar beschadigde ingemaakte kasten, ook een ontwerp van Willy Van Der Meeren, werden met oog voor detail hersteld door een gespecialiseerde firma. 

Veel gebeurde aan de hand van historische documentatie: originele foto's, schetsen, plannen en correspondentie tussen de architect en de oorspronkelijke bouwheer. De eigenaars werden bijgestaan door Mil De Kooning, em. Prof. Architectuur aan de Universiteit Gent. Ze kwamen ook in contact met andere bewoners van huizen van Willy Van Der Meeren. Gerrit en Eveline haalden veel motivatie en nuttige informatie uit dit informeel netwerk.  

Lees meer over de woning Leclercq-Vandamme in ons portfolio

In maart 2021 opende het gloednieuwe bezoekerscentrum van de Sint-Baafskathedraal in Gent de deuren. De bouw van het bezoekerscentrum en de restauratie van de kranskapellen zouden waardevol erfgoed in de bodem verstoren. Daarom was een archeologisch onderzoek noodzakelijk om belangrijke informatie over deze historisch gelaagde plek te documenteren en te analyseren. Tussen 11 maart 2019 en 11 juli 2022 voerde een team van 15 archeologen van de firma Ruben Willaert nv, in opdracht van de Kathedrale kerkfabriek Sint-Baafs en Artes Woudenberg nv/Artes Depret nv, het archeologisch onderzoek uit. Janiek De Gryse coördineerde deze opgraving.  

In het bestek voor de archeologische opgraving waren enkel standaardanalyses voorzien. Voor deze unieke plek met zo’n rijke geschiedenis zou dit niet volstaan om een antwoord te bieden op onderzoeksvragen die belangrijk zijn voor het verhaal van de Sint-Baafskathedraal en dat van Gent. Janiek De Gryse pleitte samen met haar team bij de opdrachtgevers om een onderzoekstraject op maat van de site te maken. Met succes, want het oorspronkelijke onderzoeksproject werd door de gelaagdheid van de site voortdurend aangepast en uitgebreid qua oppervlakte en uitgravingsdiepte. De archeologische opgraving leverde een enorme schat aan vondsten en unieke ontdekkingen op. In een wetenschappelijke stuurgroep met binnenlandse en buitenlandse experten die Janiek De Gryse zelf coördineerde, toetste ze de natuurwetenschappelijke onderzoeksresultaten af.