Mijn eigendom wordt of is vastgesteld
Is jouw goed of terrein opgenomen in een vastgestelde inventaris onroerend erfgoed? Of wordt er een vaststellingsprocedure opgestart waar jouw eigendom deel van uitmaakt? In deze rubriek ontdek je welke gevolgen een vaststelling heeft voor jou als eigenaar graag. Die gevolgen verschillen immers naargelang welke overheid het onroerend erfgoed vaststelde.
Vaststellen: waarom?
De vaststelling van een inventaris stimuleert het behoud van onroerend erfgoed. Het is een juridisch minder zwaar en minder verregaand alternatief voor een bescherming. Voor erfgoed dat waardevol is maar niet beschermd, ontstaan er door de vaststelling toch een aantal rechten en plichten.
Welke overheid kan een inventaris vaststellen?
Tot 1 januari 2023 kan enkel de Vlaamse overheid inventarissen onroerend erfgoed vaststellen.
Vanaf 1 januari 2023 kunnen ook erkende onroerenderfgoedgemeenten inventarissen bouwkundig of landschappelijk erfgoed op hun grondgebied vaststellen en er toelatingsplichten aan koppelen. De Vlaamse overheid blijft na 2023 bevoegd voor het vaststellen van het varend erfgoed, de landschapsatlas en archeologische zones.
Welke vaststellingsdossiers staan op de planning?
Voor bouwkundig erfgoed staan er twee vaststellingsdossiers op de planning.
De vaststellingsprocedure van de inventaris bouwkundig erfgoed in Oost-Vlaanderen is lopende. Het openbaar onderzoek liep van 1 april 2022 tot en met 30 mei 2022. De eindbeslissing over het vaststellingsbesluit verwachten we midden 2023.
De vaststelling van de inventaris bouwkundig erfgoed in West-Vlaanderen werd ook opgestart. Het openbaar onderzoek loopt van 1 april 2022 tot en met 30 mei 2023.
De vaststellingsprocedures van de inventaris bouwkundig erfgoed in de provincies Limburg, Antwerpen en Vlaams-Brabant zijn volledig afgerond.
Wil je op de hoogte blijven van nieuwe vaststellingsprocedures? Schrijf je dan in op onze nieuwsbrief onderaan deze pagina.
Meer informatie over de vastgestelde inventarissen
- De vaststellingsmethodologie: welke afwegingen worden gemaakt om een erfgoed op te nemen op een vast te stellen inventaris?
- De vaststellingsprocedure: hoe verloopt een procedure tot vaststelling?
- Welke juridische gevolgen zijn er verbonden aan een vaststelling van onroerend erfgoed?
- Welke juridische gevolgen en vrijstellingen zijn er verbonden aan een vaststelling van varend erfgoed?
- Werken aan geïnventariseerd erfgoed: wat moet je doen als je werken wilt uitvoeren aan vastgesteld erfgoed?
- In beroep gaan tegen de opname van jouw erfgoed in een vastgestelde inventaris
- Hoe zoek je het erfgoedstatuut van een goed op?
De belangrijkste verschillen tussen vastgesteld en beschermd bouwkundig en landschappelijk erfgoed
| Vaststelling van inventaris bouwkundig en landschappelijk erfgoed | Beschermd monument, stads- of dorpsgezicht of cultuurhistorisch landschap |
| Openbare bekendmaking van de vaststellingsprocedure via het Belgisch Staatsblad, communicatie door gemeente en agentschap. | Openbare bekendmaking van de beschermingsprocedure via Belgisch Staatsblad en gemeente + persoonlijke bekendmaking aan de eigenaars, blote eigenaars, erfpachthouders, opstalhouders of leasinggevers. |
|
Eenzelfde set rechtsgevolgen voor vastgesteld bouwkundig en landschappelijk erfgoed. Vanaf 2023 kunnen onroerenderfgoedgemeenten toelatingsplichten opleggen aan hun vastgestelde inventarissen. |
Specifieke rechtsgevolgen per monument, stads- of dorpsgezicht of cultuurhistorisch landschap. |
| Doel: gemeentelijk erfgoedbeleid. | Doel: Vlaams erfgoedbeleid. |
| Opvolging en advies door de steden en gemeenten. | Opvolging en advies door het agentschap of de onroerenderfgoedgemeente. |
| Voor bouwkundig erfgoed: de erfgoedlening en lokale ondersteuningsvormen. | Meerdere vormen van financiële ondersteuning mogelijk, waaronder de erfgoedpremie en erfgoedlening. |
| Slopen kan mits gemotiveerde omgevingsvergunning. | Slopen van beschermd erfgoed is verboden. |
De belangrijkste verschillen tussen vastgesteld en beschermd archeologisch erfgoed
| Vastgestelde archeologische zones | (Voorlopig) beschermde archeologische sites |
|---|---|
| Openbare bekendmaking van de vaststellingsprocedure via het Belgisch Staatsblad, communicatie door gemeente en agentschap. | Openbare bekendmaking van de beschermingsprocedure via Belgisch Staatsblad en gemeente + persoonlijke bekendmaking aan de eigenaars, blote eigenaars, erfpachthouders, opstalhouders of leasinggevers. |
| Het verplicht toevoegen van een archeologienota bij een omgevingsvergunning is afhankelijk van oppervlaktecriteria. | Het toevoegen van een archeologienota bij een omgevingsvergunning is altijd verplicht. |
| Geen specifieke toelatingsplichten, wel eenzelfde set rechtsgevolgen voor alle vastgestelde archeologische zones. | Algemene en specifieke toelatingsplichten per archeologische site. |
| Metaaldetectie door een erkende metaaldetectorist is toegestaan onder voorwaarden. |
Metaaldetectie is niet toegestaan. |
| Meerdere vormen van financiële ondersteuning mogelijk: premie voor vooronderzoek met ingreep in de bodem, premie voor buitensporige opgravingskosten, premie voor archeologisch onderzoek op menselijke resten (vanaf 2023). | Meerdere vormen van financiële ondersteuning mogelijk: erfgoedpremie, onderzoekspremie, premie voor vooronderzoek met ingreep in de bodem, premie voor buitensporige opgravingskosten, premie voor archeologisch onderzoek op menselijke resten (vanaf 2023). |