Acht steden en gemeenten schrijven al mee aan de Inventaris Onroerend Erfgoed in Vlaanderen
Lokale besturen en het agentschap Onroerend Erfgoed slaan de handen in elkaar om de inventaris van het bouwkundig en landschappelijk erfgoed in Vlaanderen aan te vullen en te beheren. Antwerpen, Lier, Kluisbergen, Haacht, Rotselaar, Tremelo, Keerbergen en Bekkevoort staan als eersten klaar om hun gegevens in te voeren.
De Inventaris Onroerend Erfgoed: een rijke en onmisbare basis
De Inventaris Onroerend Erfgoed is een rijke en onmisbare basis voor het erfgoedbeleid en het wetenschappelijk erfgoedonderzoek in Vlaanderen. Zowel archeologisch, bouwkundig, landschappelijk als varend erfgoed zijn erin opgenomen, goed voor tienduizenden erfgoedobjecten. Hoewel de bevoegde overheden al bijna zestig jaar inventariseren, registreren en actualiseren, is deze inventaris niet af. En gezien de steeds evoluerende criteria voor selectie en onderzoek, zal de inventaris altijd voor verdere ontwikkeling vatbaar zijn.
De centrale overheid, eerst Belgisch, later Vlaams, stelt deze inventaris sinds eind jaren 1960 onafgebroken samen. Sinds 2011 kregen ook een aantal voortrekkers onder de steden en gemeenten de kans hun inventarisprojecten van bouwkundig erfgoed toe te voegen. Vanaf nu schakelen we een versnelling hoger.
De Inventaris opengesteld voor gemeenten
We pasten de inventaristoepassingen aan zodat elke gemeente of stad nu ook autonoom gegevens kan invoeren in de inventaris. Elke gemeente kan haar eigen inventarissen bouwkundig en landschappelijk erfgoed nu beheren via de Inventaris Onroerend Erfgoed. Je kan nieuw erfgoed toevoegen of de bestaande inventaris aanpassen. Nieuwe foto’s zijn welkom in de Beeldbank Onroerend Erfgoed. Het Geoportaal biedt alle informatie aan in een overzichtelijke digitale kaart. Ten slotte kunnen erkende onroerenderfgoedgemeenten de inventarissen van bouwkundig en landschappelijk erfgoed op hun grondgebied ook vaststellen.
De rechten voor de toegang tot onze toepassingen worden toegekend aan de gemeente als rechtspersoon. De gemeente duidt personen aan die namens haar de inventarisgegevens invoeren. Meestal zal dat een ambtenaar van de gemeente zijn of een erfgoedambtenaar bij een ondersteunende IOED.
De eerste gemeenten gaan van start
Antwerpen, Lier, Kluisbergen, Haacht, Rotselaar, Tremelo, Keerbergen en Bekkevoort staan als eersten klaar om de inventariswebsite aan te vullen en te beheren. Deze lokale besturen zien in de inventariswebsite een instrument dat ze actief willen inzetten in alle verschillende taken en bevoegdheden binnen hun lokaal onroerenderfgoedbeleid.
Voor Johan Veeckman, adjunct-coördinator archeologie en monumentenzorg bij de stad Antwerpen, is de rol van de inventaris binnen de omgevingsvergunningen essentieel:
"De stad gebruikt de inventaris van het bouwkundig erfgoed als een belangrijk werkinstrument in het kader van de vergunningverlening. Alle vragen voor het bekomen van een omgevingsvergunning met betrekking tot panden op de inventaris worden voor advies voorgelegd aan de stedelijke dienst monumentenzorg. Het is dan ook essentieel om deze inventaris zo actueel en correct mogelijk te houden."
De Inventaris Onroerend Erfgoed is op internationaal vlak een gelauwerd voorbeeld van een goed ontsloten en uitgebreide dataset. De publicatie van de gegevens gebeurt via een zeer druk bezochte, en breed bekende inventariswebsite, met maandelijks tussen de 200.000 en 220.000 bezoeken. Sabine Leyzen, schepen bevoegd voor onroerend erfgoed in Lier, zet het belang van de website als toegangspoort voor verschillende doelgroepen binnen haar stad in de kijker:
"De Inventaris Onroerend Erfgoed is voor de stad Lier een belangrijk instrument. Hier vinden eigenaars een eerste antwoord op hun vraag wat het (erfgoed)statuut van hun woning is, wat hiervan de gevolgen zijn en welke erfgoedelementen belangrijk zijn om te behouden. Maar we merken dat de databank ook vaak wordt gebruikt als een eerste bron van historische kennis over gebouwen. Zowel voor onze eigen stadsdiensten als voor onze inwoners is het interessant dat deze gegevens publiek ontsloten worden op één centrale, laagdrempelige website."
Tim Vanderbeken, coördinator bij IOED Winar, ondersteunt de onroerenderfgoedgemeenten Haacht, Rotselaar, Tremelo, Keerbergen en Bekkevoort bij de herinventarisatie van hun inventarissen:
"Een aantal van de gemeenten is bezig met de opmaak van een lokale inventaris en zoekt naar een doorvertaling ervan in lokale regelgeving. Een aansluiting bij de inventaris is hiervoor een opmaat en een eerste noodzakelijke stap.”
Ook Kluisbergen nam enthousiast het initiatief om zelf het beheer van haar inventarissen in handen te nemen. Bert Dekimpe, als bibliothecaris een trekker voor het erfgoedbeleid in Kluisbergen, legt uit wat hun plannen zijn:
“In eerste instantie zullen we ons focussen op het actueel houden van de inventaris. Hiervoor zijn al afspraken gemaakt met het gemeentebestuur en de dienst stedenbouw. Daarnaast is het verrijken van de tekstinfo bij de objecten en het aanvullen van de beeldbank zeker een optie."
Wie volgt hun voorbeeld?
Momenteel bereiden we samen met zestien nieuwe steden en gemeenten hun aansluiting voor via een onboardingsprocedure. We hopen dat ook veel andere steden en gemeenten dit voorbeeld zullen volgen en mee willen inzetten op het uitbouwen van de Inventaris Onroerend Erfgoed in Vlaanderen.
Interesse? Je vindt alle informatie over zelf invoeren in de inventaris op onze website. Alle vragen zijn welkom op inventaris@onroerenderfgoed.be.
"Ik hoop dat meer gemeenten, ook de kleinere, ons voorbeeld zullen volgen." (Bert Dekimpe, Kluisbergen)
