Publieksprijs 2023
Op deze pagina kom je meer te weten over de drie laureaten van de Onroerenderfgoedprijs: Kasteelhoeve bij Kasteel Forreist in Brugge, de woning Leclercq-Vandamme in Leuven en de kapel Robiano in Tervuren. Een van hen wordt de winnaar van de Onroerenderfgoedprijs 2023. Elke laureaat maakt bovendien kans op de publieksprijs. We maken de winnaar van de Onroerenderfgoedprijs en van de publieksprijs bekend op een prijsuitreiking op vrijdag 6 oktober 2023.
Kasteelhoeve bij Kasteel Forreist in Brugge
In 2014 kochten Pieter en Marit de kasteelhoeve. Op dat moment was de site bijna volledig overwoekerd en verschillende volumes waren herleid tot ruïnes. Het doel van het koppel was de site, bestaande uit verschillende losse bestanddelen, opnieuw laten stralen. Dit als cohousingproject, met maximale aandacht voor de erfgoedwaarden, integratie van nieuwe technieken voor een duurzame en ecologische toekomst van de site en aandacht voor de sociale inbedding.
Ze pakten het project aan in verschillende fases. De oranjerie, boerenwoning en de schuur transformeerden ze tot woonunits waarbij het erfgoed (muurschilderingen, houtwerk, dakgebinte …) centraal staat. Het bakkershuisje op de site werd in ere hersteld en ook het stalletje kreeg haar oorspronkelijke functie terug. De volledige ommuring van de tuin met de twee Egyptische pylonen werd gerestaureerd, net als de waterput en de serre.
Naast de bouwkundige heropleving van de site, gingen de opdrachtgevers aan de slag met de landschappelijke elementen op de site. Ze brachten onder andere de teelt van leifruit langs de muren van de tuin terug. Toen archeologisch onderzoek een niveauverschil in de oorspronkelijke tuin aan het licht bracht, besloot het koppel de tuin opnieuw naar dit gegeven aan te leggen.
Deze aanpak is typerend voor de manier waarop de eigenaars het project aanpakten: met een ambitieus masterplan voorop, maar open voor de ontdekkingen die onderweg opdoken en deze steeds dankbaar integrerend in het indrukwekkende geheel.
Het delen van de site is een rode draad in dit project. Naast de herbestemming als cohousing, vinden er pop-up evenementen, activiteiten met de lokale school in de moestuin en een biologische plukweide plaats.
Ontdek de kasteelhoeve van binnen en van buiten in ons portfolio.
Woning Leclercq-Vandamme in Leuven
Toen Gerrit en Eveline in 2017 op zoek waren naar een goede gezinswoning, hadden ze een ‘coup-de-foudre’ bij de woning Leclercq-Vandamme in Leuven. Dat de woning een ontwerp is van de architect Willy Van Der Meeren, één van de laatste vertegenwoordigers van de modernisten in Vlaanderen was, wisten ze op dat moment niet. Ze lazen op de immobiliënwebsite enkel ‘beschermd erfgoed’.
Hoewel dit statuut hen oorspronkelijk afschrikte, net als de bijzonder slechte staat van de woning (betonrot, lekkend dak, kapot schrijnwerk en koterij), keek het koppel hierdoor. Ze besloten de woning uit 1962 te kopen en in haar oorspronkelijke glorie te herstellen.
In een eerste fase maakte het koppel de woning terug bewoonbaar. Hierbij lag de focus voornamelijk op de technische aspecten. In een tweede fase zorgden de eigenaars ervoor dat ook de erfgoedwaarden terug volledig tot hun recht kwamen. De koterijen werden afgebroken.
De woning, een ‘klooster-op-pilotis’ met centrale patio waarrond de verschillende functies van het huis zijn gegroepeerd, kreeg haar transparantie terug. Daardoor gaan de ruimtes in interactie met elkaar. In een voortdurende zoektocht naar compromis en balans tussen oude technieken en hedendaags wooncomfort, kreeg ook het interieur haar kenmerkende eenvoud terug.
In een traject vol ontdekking en verwondering voor de modernistische architectuur, werden de eigenaars bijgestaan door de oorspronkelijke bouwheer, René Leclercq, en Mil De Kooning, em. Prof. Architectuur aan de Universiteit Gent. Ze gingen actief op zoek naar informatie, vormen tot op vandaag een informeel netwerk met andere eigenaars van huizen van Willy Van Der Meeren en nemen deel aan initiatieven rond de architect zijn leven en werk.
Ontdek de modernistische woning van binnen en van buiten in ons portfolio.
Kapel Robiano in Tervuren
Het gebeurt niet elke dag dat een Amerikaanse softwareontwikkelaar als mecenas optreedt en in Vlaams erfgoed investeert. NV SAS Institute, met aan het hoofd een echte erfgoedliefhebber, deed dat. In 1994 kocht het bedrijf het kasteeldomein van Robiano in Tervuren en vestigde haar kantoren in het eclectische kasteel. Destijds was er geen budget over om ook de kapel te restaureren, maar het bedrijf maakte de belofte aan zichzelf dit op termijn aan te pakken.
Deze belofte maakte het bedrijf dan ook waar. In 2009 kregen de plannen voor de restauratie van de kapel vorm. Op dat moment was de toren boven op de kapel niet meer origineel en waren de binnenmuren overschilderd met opzichtelijke gele en oranje latexverf. Er werd onderzoek gedaan naar de geschiedenis van de plek en de toevallige vondst van een postkaart toonde de oorspronkelijke grandeur van het interieur: de kapel bleek rijkelijk uitgewerkt door meesters in hun vak, zowel de beschilderde muren als de glasramen spraken tot de verbeelding.
De facility manager van NV SAS Institute nam de coördinatie van het project in handen. Zij zag gauw in dat deskundigheid uitermate belangrijk was voor deze werf en stelde een team samen van deskundigen en lokale kunsthistorici, ambachtslieden en restauratietechnici. Ze trad zelf op als verbindende factor tussen als deze specialisten.
In de eerste fase kwam de buitenkant van de kapel aan bod. Het dak werd gerestaureerd. De toren werd gereconstrueerd en de gevel, met verschillende bas-reliëfs, werd geconserveerd. In een volgende fase was het interieur aan de orde. De originele muurschilderingen werden blootgelegd en gerestaureerd. Ook de glasramen werden minutieus hersteld.
De kapel is vandaag een kleurrijke, authentieke multifunctionele ontvangstruimte.
Ontdek de kapel van binnen en van buiten in ons portfolio.